AMSTELLAND-MEERLANDEN – Huishoudens in Aalsmeer geven gemiddeld het grootste deel van hun inkomen uit aan energiekosten, blijkt uit onderzoek van energieleverancier Essent. Het onderzoek vergelijkt energielasten, inkomens en de impact op huishoudens in Nederland en benadrukt de noodzaak van gerichte maatregelen om de energiekloof te verkleinen.
In Aalsmeer gaat gemiddeld meer dan 6 euro van elke 100 euro aan inkomen naar gas en elektriciteit. In sommige buurten, zoals Greenpark, loopt dit percentage zelfs op tot ruim 11 procent. Wie in het centrum woont, betaalt relatief het minst: daar gaat iets meer dan 5 euro van elke 100 euro inkomen naar energie. Daarmee is Aalsmeer koploper in vergelijking met de gemeenten Haarlemmermeer, Uithoorn, Amstelveen en Ouder-Amstel.
Grote verschillen binnen gemeenten
Binnen deze gemeenten bestaan grote verschillen tussen buurten. Zo betalen bewoners in Haarlemmermeer in de buurt Cruquius Cruquiushoeve gemiddeld 3,53 euro per 100 euro inkomen aan energie, terwijl dat in Vijfhuizen Nieuwebrug bijna het driedubbele is, met ruim 10 euro. Amstelveen laat een nog extremere kloof zien: in Uilenstede gaat bijna 16 euro per 100 euro inkomen naar energie, terwijl dat in Middelpolder minder dan 2,5 euro is.
In Uithoorn betalen huishoudens in het Glastuinbouwgebied gemiddeld 7,77 euro per 100 euro inkomen, terwijl dat in Langs de Vuurlinie 5,02 euro is. Opvallend is dat in heel Uithoorn geen enkel huishouden meer dan 10 euro per 100 euro inkomen kwijt is aan energie. In Ouder-Amstel ben je juist voordeliger uit als je in Ouderkerk aan de Amstel woont: daar gaat gemiddeld 5,04 euro naar energie, tegenover 5,25 euro in Duivendrecht.
Steun voor kwetsbare huishoudens, maar zorgen blijven
De overheid stelt middelen beschikbaar om de meest kwetsbare huishoudens te helpen. Zo is er dit jaar bijna 300.000 euro voor huishoudens in Haarlemmermeer, ruim 60.000 euro in Aalsmeer en ook in andere gemeenten wordt hulp geboden. Toch blijft de zorg groot. Uit recente cijfers van TNO blijkt dat duizenden huishoudens nu al energiearmoede ervaren, en bij verdere prijsstijgingen zullen er nog veel meer bijkomen. Essent waarschuwt dat over tien jaar meer dan 40 procent van alle huishoudens kwetsbaar zal zijn voor hoge energiekosten.
Randstad versus de rest van Nederland
Ondanks verschillen tussen gemeenten, is de kloof tussen de Randstad en de rest van Nederland groter en zorgelijker. Huizen in de Randstad zijn vaak kleiner, beter geïsoleerd en de inkomens hoger. Hierdoor kunnen bewoners makkelijker investeren in energiebesparende maatregelen zoals isolatie of warmtepompen. In de rest van Nederland zijn woningen doorgaans groter en minder goed geïsoleerd, en is er minder financiële ruimte voor verduurzaming. Dit vergroot de energiekloof alleen maar.
Weinig politieke aandacht
Essent maakt zich grote zorgen over deze groeiende kloof. Resi Becker, CEO van Essent, benadrukt dat energiebetaalbaarheid veel te weinig aandacht krijgt in de aanloop naar de komende Tweede Kamerverkiezingen. “Dit probleem raakt een groot deel van Nederland. Als we hier niets aan doen, neemt het draagvlak voor de energietransitie af. Daarom roepen we op om energiebetaalbaarheid hoog op de politieke agenda te zetten.”
Essent doet concrete voorstellen om de kloof te dichten. Een van de grootste struikelblokken is het versnipperde subsidiesysteem voor woningverduurzaming. Veel mensen met een laag inkomen maken hier nauwelijks gebruik van, omdat het aanbod onoverzichtelijk is en zij vaak zelf geld moeten voorschieten. Essent pleit daarom voor één centraal loket waar huishoudens met een laag inkomen tot 90 procent subsidie kunnen krijgen, zonder voorschot.
Daarnaast moeten huurders beter worden beschermd. Zij zitten vaak vast tussen hoge energiekosten en verhuurders die niet willen investeren in verduurzaming. Hoewel huurders nu het recht hebben om verduurzaming voor te stellen, kunnen verhuurders dit vrijwel altijd weigeren. Essent vindt dat dit recht afdwingbaar moet worden, zodat huurders niet in de kou blijven staan. Tot slot is het tijdelijke noodfonds voor energiehulp niet voldoende. Essent pleit voor een permanent energiefonds, dat niet alleen acute betalingsproblemen oplost, maar ook structurele woningverduurzaming mogelijk maakt. Dit fonds zou in 2026 moeten starten en zo een duurzame oplossing bieden voor het betaalbaar houden van energie.
Bron: Essent, TNO
Foto: Pixabay
Auteur: Sibel Önemli
